Co się stało?

Komunikacja międzykulturowa

CELE

• zrozumienie różnic międzykulturowych

• zrozumienie ról i konwencji zachowań w określonych środowiskach międzykulturowych

• zwiększenie wiedzy na temat komunikacji z ludźmi z różnych kultur

OCZEKOWANE REZULTATY

Po zakończeniu warsztatu uczestnicy/-czki:

- umieją dostosować własne zachowanie do specyfiki różnych sytuacji międzykulturowych

- zauważają nieporozumienia międzykulturowe i potrafią znaleźć ich rozwiązanie

- rozwiną umiejętność skutecznej komunikacji z osobami z różnych kultur

GRUPA DOCELOWA

Młodzież i dorośli (powyżej 18 roku życia)

Wszystkie grupy społeczne (społeczność większościowa, osoby z doświadczeniem migracyjnym)

Liczebność grupy: 10-24 osoby

Doświadczenie osoby prowadzącej - 2

Czas przygotowania - 3

Pracochłonność - 3

CZAS TRWANIA

90 min

PRZESTRZEŃ

Sala z krzesłami w ilości odpowiadającej liczbie uczestników-czek, ustawionymi w okrąg i przestrzenią do pracy w małych grupach

MATERIAŁY

Kopie BINGO (Załącznik 1) w ilości odpowiadającej liczbie uczestników/-ek

1 kopia charakterystyki kultur (Załącznik 2)

1 kopia opisów sytuacji (Załącznik 3)

PRZYGOTOWANIE

Przed warsztatem wydrukuj załącznik 2 (Charakterystyka kultur) i potnij go na paski z pojedynczymi opisami/twierdzeniami. Upewnij się, że twierdzenia opisujące dwie przeciwstawne kultury są wymieszane.

PRZEBIEG

WPROWADZENIE

W przypadku prowadzenia warsztatu w grupie, której nie znasz, i której uczestnicy/-czki nie znają się nawzajem, rozpocznij od ćwiczenia pozwalającego poznać się np. Międzykulturowe BINGO (Załącznik 1). Rozdaj każdemu uczestnikowi/-czce kopię załącznika i poproś o znalezienie w grupie osób, które odpowiadają twierdząco na zadane pytania. Trzeba znaleźć tyle osób ile jest pytań (jedna osoba może odpowiedzieć twierdząco tylko na jedno pytanie) i zapisać ich imiona na kartce wraz z udzieloną odpowiedzią. Pierwsza osoba, która znajdzie odpowiedzi na wszystkie pytania krzyczy głośno BINGO i po powrocie wszystkich do koła czyta zapisane odpowiedzi. (10 min)

ĆWICZENIA

1.Zapytaj uczestników/-czki o ich rozumienie kultury. Zrób burzę pomysłów i zapisz na flipcharcie/tablicy wspólną dla całej grupy definicję. (5 min)

2. Wyjaśnij, że w psychologii międzykulturowej kultura definiowana jest jako system wartości, norm i zachowań charakterystycznych dla danej grupy. Nie każda osoba z grupy podziela te wartości i zachowuje się zgodnie z przyjętymi normami, ale każda osoba rozpoznaje je jako typowe dla swojej grupy. Ważne, że mówimy o kulturze  w kontekście grupy osób, a niekoniecznie narodu.  Swoją kulturę mają bowem min.  młodzież, seniorzy, grupy etniczne itp.

Komunikacja międzykulturowa używana jest czasem zamiennie z określeniem komunikacja transkulturowa  i w tym sensie pozwala zrozumieć, w jaki sposób ludzie z różnych kultur, krajów zachowują się, porozumiewają się i postrzegają świat dookoła nas.

3. Wyjaśnij, że w celu lepszego zrozumienia różnych kultur, naukowcy i badacze tworzą typologie, na podstawie których dzieli się kulturę na dwie przeciwstawne grupy. W ten sposób uzyskuje się ogólny obraz różnic i można łatwiej zrozumieć inne zachowania, normy i wartości. Nie istnieje „lepsza” lub „gorsza” kultura, nie powinniśmy ich oceniać, tylko starać się każdą z nich zrozumieć, biorąc pod uwagę historię danej grupy, obywatelstwo, religię oraz inne czynniki, które mają istotny wpływ na kulturę. Przedstaw typologie kultur i powiedz jedno/dwa zdania o każdej z nich. (5 min)

WAŻNE: zwróć uwagę, aby dyskusja i warsztaty nie przybrały formy tworzenia listy stereotypów, które z kolei mogą prowadzić do umacniania uprzedzeń, dyskryminacji, stygmatyzacji i tabu.

4. Podziel uczestników/-czki na pięć grup. Każdej grupie rozdaj jeden wymiar kultury (np. indywidualizm i kolektywizm) oraz opisujące go twierdzenia (Załącznik 2). Upewnij się, że wszystkie twierdzenia są pocięte i wymieszane. Poproś każdą z grup o dopasowanie twierdzeń do odpowiadającego im wymiaru kultury. (15 min)

5. Po upływie czasu poproś każdą z par/grup o zaprezentowanie utworzonych charakterystyk. Zapytaj, do której grupy zakwalifikują swoją kulturę, a także poproś o podanie przykładów państw reprezentujących oba typy kultury (Załącznik 4). (15 min)

6. Powiedz, że do nieporozumień międzykulturowych dochodzi w momencie spotkania i interakcji osób z różnych kultur. Kolejne ćwiczenie uświadomi nam do czego może doprowadzić nieświadomość różnic kulturowych.

7. Podziel uczestników/-ki na grupy trzy- lub czteroosobowe. Każdej grupie rozdaj inny opis sytuacji, poproś o jego przeczytanie i zastanowienie się nad przyczyną nieporozumień (Załącznik 3). (10 min)

8. Po upływie czasu poproś każdą z grup o zaprezentowanie opisnej sytuacji oraz wyjaśnienie powodów nieporozumień - w odniesieniu do róźnych wymiarów kultury. (15 min)

INSPIRACJE

Bennett, M. (1993). Towards ethnorelativism: A developmental model of intercultural sensitivity. In M. Paige (Ed.), Education for the intercultural experience. Yarmouth, ME: Intercultural Press.

Geert Hofstede, ITIM International

Hall's cultural factors, http://changingminds.org/explanations/culture/hall_culture.htm

Katan, David, Translating Cultures, Manchester, (1999)

McKinnon S., What is intercultural competence?, Global Perspectives Project, GCU LEAD

Kurs online pn. Komunikacja międzykulturowa dostępny na portalu: http://courses.networkofchange.org/course/index.php?categoryid=2&lang=pl

POMYSŁY NA DZIAŁANIE

Jeżeli masz więcej czasu na warsztat poproś grupę o przygotowanie listy wskazówek efektywnej komunikacji międzykulturowej.

Możesz kontynuować temat komunikacji międzykulturowej przeprowadzając grę symulacyjną pokazującą relacje pomiędzy różnymi kulturami np. Derdianie.

ZAŁĄCZNIKI

Załącznik 1: BINGO

​

Załącznik 2: Charakterystyka kultur

​

Załącznik  3: Nieporozumienia międzykulturowe - opis sytuacji (z odpowiedziami dla prowadzących)

​

Załącznik 4: Opis wymiarów kultur

​

Opracowanie:  Fundacja IRSE

ITE